კატეგორიები

ნავიგაცია

ჩემი ფინანსური მეგზური

ფინანსური განათლება ეროვნულ სასწავლო გეგმაში

მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმა (2018-2024), ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნებიდან გამომდინარე, გამოყოფს 8 პრიორიტეტულ თემას, რომელთაგან ერთ-ერთი ფინანსური წიგნიერებაა.

ეროვნულ სასწავლო გეგმაში  ფინანსური წიგნიერების საკითხები ინტეგრირებულია სამივე საფეხურზე, საზოგადოებრივი მეცნიერებების საგნობრივ ჯგუფში: დაწყებით საფეხურზე - საგანში „მე და საზოგადოება“,  საბაზო და საშუალო საფეხურებზე კი საგანში „მოქალაქეობა“.

იხილეთ ამონარიდები ეროვნული სასწავლო გეგმიდან, რომლებიც ეხება უშუალოდ ფინანსურ-ეკონომიკური წიგნიერების საკითხების სწავლებას.

დაწყებითი საფეხური - „,მე და საზოგადოება“

III-IV კლასი

ამ საფეხურზე ყურადღება გამახვილებულია მოსწავლისთვის ისეთი უნარების განვითარებაზე, როგორებიცაა: გადაწყვეტილების მიღება, მიზნების შესაბამისად რაციონალური მოქმედება, რესურსების სწორად დაგეგმვა, ხარჯვა და დაზოგვა.

დაწყებით საფეხურზე გათვალისწინებული ფინანსური წიგნიერების საკითხები:

  • ფული
  • დაზოგვა
  • ხარჯვა
  • პირადი ბიუჯეტი

ინიციატივა და მეწარმეობა - მიმართულების მიზანია მოსწავლეს განუვითაროს კრიტიკული და ინოვაციური აზროვნება; აღჭურვოს იგი ისეთი უნარებით, როგორებიცაა: გადაწყვეტილების მიღება, მიზნების შესაბამისად რაციონალური მოქმედება, პრობლემის იდენტიფიცირება და გადაჭრა, დროის და სხვა რესურსების სწორად დაგეგმვა, ხარჯვა და დაზოგვა.

საფეხურის სტანდარტის შედეგები:

დაწყებითი საფეხურის მოსწავლემ უნდა შეძლოს

  • საკუთარი საქმიანობის დაგეგმვა და მისი მოსალოდნელი შედეგების გაცნობიერება;
  • რესურსების რაციონალურად დაგეგმვა და დაზოგვა ასაკის შესატყვისი სამომხმარებლო და ეკონომიკური უნარ-ჩვევების გამოსამუშავებლად, სხვადასხვა პროფესიის საჭიროებისა და მნიშვნელობის გასაცნობიერებლად.

კითხვები:

  • რატომ გვჭირდება სხვადასხვა პროფესიის ადამიანების ყოფნა ჩვენ ირგვლივ? 
  • რატომ ვყიდულობთ სხვადასხვა საქონელს და მომსახურებას? 

ცნებები და ტერმინები:

ეკონომიკა (პროფესია, პირადი და საზოგადო საკუთრება, დაზოგვა, რესურსები);

საბაზო საფეხური - „მოქალაქეობა“

VII, IX კლასი

ამ საფეხურზე ყურადღება გამახვილებულია მოსწავლისთვის სამეწარმეო და ფინანსური უნარ-ჩვევების გამომუშავებაზე.

საბაზო საფეხურზე გათვალისწინებული ფინანსური წიგნიერების საკითხები:

  • ფული და ბარტერი
  • ბაზარი (მოთხოვნა და მიწოდება) და ფასი
  • კერძო და საჯარო საკუთრება
  • შემოსავალი, ხარჯვა და ბიუჯეტირება (პირადი ფინანსების მართვა)
  • დაზოგვა და ქველმოქმედება
  • პროფესია და სამსახური
  • სახელმწიფო ბიუჯეტი და გადასახადები
  • საფინანსო ორგანიზაციები და ფინანსური პროდუქტები
  • დაზღვევა
  • მომხმარებლის უფლებები და პასუხისმგებლობა

მოქალაქეობის სწავლა-სწავლება მიზნად ისახავს მოსწავლეს გამოუმუშავოს მოქალაქისთვის საჭირო უნარ-ჩვევები, მათ შორის სამეწარმეო და ფინანსური.

ინიციატივა და მეწარმეობა - მიმართულება გულისხმობს ინოვაციურ და კრიტიკულ აზროვნებას; იდეების საქმედ ქცევასა და გრძელვადიან მიზნებზე ორიენტირებას.

საფეხურის სტანდარტის შედეგები:

საბაზო საფეხურის მოსწავლემ უნდა შეძლოს

  • მოკლე და გრძელვადიანი მიზნების დასახვა; იდეების ჩამოყალიბება, ინიციატივის გამოვლენა და მისი განხორციელებისთვის საჭირო ნაბიჯების დაგეგმვა;
  • მომავალი პროფესიის შერჩევისთვის საკუთარი შესაძლებლობების, მოთხოვნილებებისა და საჭიროებების გააზრება;
  • ასაკის შესაბამისი ფინანსური უნარ-ჩვევების (მაგ., პირადი ფინანსების დაგეგმვა და პასუხისმგებლობით განკარგვა) გამოვლენა.

VII კლასი 

სასწავლო თემა - ეკონომიკური ურთიერთობები თემში

თემის ფარგლებში შედეგების მიღწევის ინდიკატორები:

მოსწავლემ უნდა შეძლოს

  • გააანალიზოს, თუ რა განაპირობებს ადამიანების ეკონომიკურ აქტივობას; რა ლოგიკით იღებენ ისინი ამა თუ იმ ფინანსურ გადაწყვეტილებას;
  • ფინანსურ-ეკონომიკური ხასიათის გადაწყვეტილების მიღებისას დემოკრატიის პრინციპების (თანასწორობა, კანონის უზენაესობა, გამჭვირვალობა, პასუხისმგებლობა, ინკლუზიურობა, ტოლერანტობა) გათვალისწინება;
  • საკუთარი ფინანსური შესაძლებლობებისა და კონკრეტული მიზნების შესაბამისად პირადი ბიუჯეტის დაგეგმვა;
  • თემში არსებულ ეკონომიკურ ურთიერთობებში საკუთარი ჩართულობის მნიშვნელობისა და გზების გაცნობიერება;
  • გააანალიზოს, თუ როგორ ყალიბდება ბაზარი.

შემოთავაზებული წლიური პროგრამა

თემის ფარგლებში დასამუშავებელი საკითხები:

  1. ფული და ბარტერი
  2. ბაზარი (მოთხოვნა და მიწოდება) და ფასი
  3. კერძო და საჯარო საკუთრება
  4. შემოსავალი, ხარჯვა და ბიუჯეტირება (პირადი ფინანსების მართვა)
  5. დაზოგვა და ქველმოქმედება

თემასთან დაკავშირებული საკვანძო შეკითხვები:

  • რატომ არის საჭირო ფული?
  • როგორ ყალიბდება ბაზარი? ვინ არიან ბაზრის მონაწილეები?
  • როგორ თანხმდებიან ამა თუ იმ საქონლისა და მომსახურების ფასზე? რა განაპირობებს ფასების ცვალებადობას?
  • რატომ და როგორ უწყობს ხელს კონკურენცია ეკონომიკის განვითარებას?
  • როგორ შევაფასოთ საკუთარი შესაძლებლობები? როგორ ვაკეთებთ არჩევანს?
  • რატომ და როგორ უნდა დავგეგმოთ საკუთარი ბიუჯეტი?
  • რა ახდენს გავლენას ხარჯვით გადაწყვეტილებებზე?
  • როგორ გავარჩიოთ საჭიროება და სურვილი? როგორ ვხარჯოთ თანხა გონივრულად?
  • რატომ არის მნიშვნელოვანი დაზოგვა?
  • როგორ გამოვიყენოთ საკუთარი რესურსები ჩვენი თემის სასარგებლოდ? სხვის დასახმარებლად?

თემასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები:

  • გაცვლა ეკონომიკური ურთიერთობების საფუძველია;
  • ბაზრის ჩამოყალიბებას მოთხოვნა-მიწოდების ბალანსი განაპირობებს;
  • კონკურენციის წყალობით ადამიანები იღებენ ინოვაციურ, ხარისხიან და ხელმისაწვდომ პროდუქციას;
  • სტაბილურ შემოსავალს შრომის სანაცვლოდ გამოვიმუშავებთ;
  • ჩვენი სურვილები უსასრულოა, არსებული რესურსი კი - სასრული;
  • ფინანსური გადაწყვეტილებების მიღებამდე კარგად უნდა ავწონ-დავწონოთ ჩვენი სურვილები და შესაძლებლობები;
  • ჩვენს ხარჯვით ქცევებზე გავლენას ბევრი ფაქტორი ახდენს, მათ შორის, მეგობრები, გარემო, რეკლამა;
  • ფინანსური კეთილდღეობის საწინდარი დაზოგვა და გონივრული ხარჯვაა და არა - დიდი შემოსავლები.

IX კლასი

სასწავლო თემა - ეკონომიკა და სახელმწიფო

თემის ფარგლებში შედეგების მიღწევის ინდიკატორები:

მოსწავლემ უნდა შეძლოს

  • ფინანსურ-ეკონომიკურ ინსტიტუტებთან ურთიერთობის სწორი ფორმების გაანალიზება;
  • მომხმარებლის უფლებებისა და პასუხისმგებლობების, ასევე მომხმარებლის უფლებების (შრომისა და მეწარმეობის თავისუფლება, საკუთრების უფლება) დაცვის მექანიზმების გაანალიზება;
  • გააანალიზოს, თუ რა ფაქტორების გათვალისწინებით იკვეთება პრიორიტეტები სახელმწიფო ბიუჯეტის დაგეგმვისას;
  • სახელმწიფოში არსებულ ეკონომიკურ ურთიერთობებში საკუთარი ჩართულობის მნიშვნელობისა და გზების გაცნობიერება;
  • ფინანსური გადაწყვეტილებების განხილვისას მდგრადი განვითარების პრინციპების გათვალისწინება.

შემოთავაზებული წლიური პროგრამა

თემის ფარგლებში დასამუშავებელი საკითხები:

  1. პროფესია და სამსახური
  2. სახელმწიფო ბიუჯეტი და გადასახადები
  3. საფინანსო ორგანიზაციები და ფინანსური პროდუქტები
  4. დაზღვევა
  5. მომხმარებლის უფლებები და პასუხისმგებლობა

თემასთან დაკავშირებული საკვანძო შეკითხვები:

  • რატომ არსებობს სხვადასხვა პროფესია? რატომ ინაწილებენ ადამიანები შრომას?
  • რატომ არის მნიშვნელოვანი სამსახურის დაწყებისას შრომითი ხელშეკრულების გაფორმება?
  • რატომ ვიხდით გადასახადებს? რაში ხარჯავს სახელმწიფო ჩვენს მიერ გადახდილ გადასახადებს?
  • როგორ ვირჩევთ ფინანსურ მომსახურებას/პროდუქტს? როგორ და რატომ ვურთიერთობთ ფინანსურ ორგანიზაციებთან?
  • რატომ არსებობს ეროვნული ბანკი?
  • როგორ უნდა ავწონ-დავწონოთ ფინანსურ მომსახურებასთან/პროდუქტთან დაკავშირებული რისკები და შესაძლებლობები?
  • რატომ უნდა მოვეპყროთ პასუხისმგებლობით ნასესხებ ფულს? რატომ არის საჭირო გავერკვე სესხის პირობებში გადაწყვეტილების მიღებამდე? რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს ფინანსური ვალდებულებისთვის თავის არიდებას?
  • როგორ დაგვეხმარება დაზღვევა ფინანსური რისკების თავიდან არიდებაში?
  • რა უფლებები და პასუხისმგებლობები გვაქვს ჩვენ, როგორც მომხმარებლებს?

თემასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები

  • შრომის დანაწილება ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებას უწყობს ხელს; ყველა პროფესია საჭირო და დასაფასებელია;
  • გადახდილი გადასახადები სახელმწიფო ბიუჯეტში მიდის და მოსახლეობის კეთილდღეობას ხმარდება;
  • სესხის აღებამდე რეალისტურად უნდა ავწონ-დავწონოთ ჩვენი სურვილები და შესაძლებლობები, ყურადღებით გავეცნოთ ხელშეკრულებას და ერთმანეთს შევადაროთ სხვადასხვა შემოთავაზება;
  • დაზღვევა გვეხმარება ფინანსური რისკების შემცირებაში ან თავიდან არიდებაში;
  • ჩვენ, როგორც მომხმარებლებს, გარკვეული უფლებები და პასუხისმგებლობები გვაქვს;
  • პასუხისმგებლიანი ფინანსური გადაწყვეტილებები ჩემი მომავალი კეთილდღეობის საფუძველია.

საშუალო საფეხური - „მოქალაქეობა“

XII კლასი

სასწავლო თემა - გლობალური ეკონომიკა და საქართველო

ამ საფეხურზე ყურადღება გამახვილებულია ეკონომიკური პროცესების პირად ფინანსურ კეთილდღეობაზე ზეგავლენის შესწავლაზე, ფინანსური თაღლითობისა და ფინანსური უსაფრთხოების საკითხებზე. 

საშუალო საფეხურზე გათვალისწინებული ფინანსური წიგნიერების საკითხები:

  1. საერთაშორისო ვაჭრობა და ეკონომიკური ინტეგრაცია;
  2. ვალუტა და გაცვლითი კურსი;
  3. ინვესტირება;
  4. ფინანსური რისკები, თაღლითობა და ფინანსური უსაფრთხოება.

თემა მოიცავს გლობალიზებული ეკონომიკისა, ფინანსური ურთიერთობებისა და საერთაშორისო ვაჭრობის გავლენების შესწავლას მოქალაქეთა კეთილდღეობაზე. მიმოხილულია XX-XXI საუკუნეების მსოფლიო ეკონომიკური კრიზისები. ყურადღება ეთმობა ფინანსური თაღლითობა და ფინანსური უსაფრთხოების საკითხების შესწავლას.

თემის ფარგლებში შედეგების მიღწევის ინდიკატორები

  • გლობალური ეკონომიკური შესაძლებლობებისა და გამოწვევების (შეღავათიანი საგარეო სავაჭრო რეჟიმები, მასშტაბური რეგიონული პროექტები, საერთაშორისო ვაჭრობა, სამუშაო ძალის საერთაშორისო მიგრაცია; კაპიტალის საერთაშორისო მიგრაცია; ოფშორული ზონები) ამოცნობა და საზოგადოებაზე მათი გავლენის გაანალიზება;
  • გლობალურ ეკონომიკურ პრობლემებთან და გამოწვევებთან მიმართებით დაინტერესებულ მხარეთა (ინდივიდი/მომხმარებელი, საზოგადოება, სახელმწიფო, ბიზნესი, საერთაშორისო ორგანიზაციები) ქმედებების გაანალიზება; პროცესების ანალიზისას გამოკვეთილი დილემების დაკავშირება დემოკრატიის პრინციპებთან.
  • გლობალური ეკონომიკურ გამოწვევებსა და მომხდარ ცვლილებებთან ასოცირებული სხვადასხვა ტიპის ინფორმაციის მოპოვება, დამუშავება, გააზრება და ამ ინფორმაციის თანატოლთა ცნობიერების ასამაღლებლად გამოყენება.
  • გლობალური ეკონომიკური პრობლემებისა და გამოწვევების გადაჭრის გზებზე მსჯელობისას მდგრადი განვითარების პრინციპების (გარემოსდაცვითი, სოციალური, ეკონომიკური კეთილდღეობა) გათვალისწინება.

შემოთავაზებული წლიური პროგრამა

თემის ფარგლებში დასამუშავებელი საკითხები:

  1. საერთაშორისო ვაჭრობა და ეკონომიკური ინტეგრაცია;
  2. ვალუტა და გაცვლითი კურსი;
  3. ინვესტირება;
  4. ფინანსური რისკები, თაღლითობა და ფინანსური უსაფრთხოება.

თემასთან დაკავშირებული საკვანძო შეკითხვები:

  • რატომ არის ხელსაყრელი საქონლის, მომსახურების, კაპიტალისა და შრომის თავისუფალი გადაადგილება?
  • რატომ არის სასარგებლო საერთაშორისო ვაჭრობა ეკონომიკისთვის და ცალკეული მომხმარებლისათვის?
  • რატომ ესწრაფვის ზოგიერთი ქვეყანა სხვა სახელმწიფოებთან ეკონომიკურ ინტეგრაციას?
  • რატომ არსებობს საერთაშორისო ორგანიზაციები (მაგ. მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია, მსოფლიო ბანკი და საერთაშორისო სავალუტო ფონდი)?
  • რა გავლენა აქვს ვალუტის კურსის ცვლილებას ადამიანების ფინანსურ გადაწყვეტილებებზე? 
  • როგორ  დავიცვათ თავი ფინანსური თაღლითობისაგან?
  • როგორ ამოვიცნოთ გაყალბებული ფული?

თემასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები:

  • სხვადასხვა ქვეყნის ეკონომიკა ერთმანეთთანაა დაკავშირებული;
  • პროდუქციის საყოველთაო ხელმისაწვდომობა ეკონომიკური ინტეგრაციისა და თავისუფალი ვაჭრობის დამსახურებაა;
  • ვალუტის კურსის ცვლილებამ შესაძლოა ჩვენს ფინანსურ გადაწყვეტილებებზე იმოქმედოს;
  • პერსონალური და ფინანსური მონაცემების გაფრთხილება ფინანსური უსაფრთხოების შენარჩუნებაში დაგვეხმარება;
  • ჩვეულებრივ, რაც უფრო მაღალია დაპირებული სარგებელი, მით მაღალია ფინანსურ შემოთავაზებასთან დაკავშირებული რისკიც;
  • საკუთარ ფინანსურ კეთილდღეობაზე ზრუნვა, პირველ რიგში, ჩვენი პასუხისმგებლობაა.