ემიგრაცია - თანამედროვე ტყვეობა
მე, დედა და “პური ჩვენი არსობისა”.
2016 წლის ზაფხულში, საეთერო ბადეში ჩემი ბოლო სიუჟეტი ჩავუშვით და პროდიუსერის ხმაც გაისმა: “წავიდა ქუდი”.
ვისაც მედიის სფეროში მუშაობის გამოცდილება აქვს, ის მიხვდება ეს ორი სიტყვა რას ნიშნავს და ვისთვისაც უცხოა, მოკლედ დავწერ: ამ ორი სიტყვით იწყება ქალაქსა და ქვეყანაში განვითარებული ამბების გაცნობა ცისფერი ეკრანიდან, ანუ საინფორმაციო გამოშვება, “ქუდს” კი მუსიკას ვეძახით სანამ წამყვანი გამოჩნდება. და აი ისიც: საღამო მშვიდობისა, პირდაპირ ეთერშია სამაუწყებლო კომპანია “მეცხრე ტალღის” საინფორმაციო გამოშვება “კურსორი” და მე, მისი წამყვანი გახლავართ.
ბოლო სიუჟეტი სოციალურ თემაზე იყო - ლუკას ამბავს ვყვებოდი, რომელიც მძიმე სენს ებრძოდა და ბიჭს ბებია ზრდიდა, ამბობდნენ, რომ დედა ამ დროს ემიგრაციის გზას უკვე ადგა. მე ეს არასდროს მიფიქრია, არც კი ვიცოდი გზის დასაწყისი და, შესაბამისად, დასასრულზე არც ვფიქრობდი...
ერთ საღამოს, როცა მორიგი გადატვირთული დღე დასასრულს უახლოვდებოდა დედის ზარმა გამომაფხიზლა: - “სოფო, სამსახურიდან წამოსვლის შემდეგ გზად პური გამოიყოლე, დაგელოდები”. პური მაშინ ჩემს ქვეყანაში 50 თეთრი ღირდა. გზა სახლამდე შორი იყო. საცხობთან მისულმა, მახსოვს, საფულე გავხსენი და ხურდის აკენკვა დავიწყე, თუმცა უშედეგოდ. ჩემი ცხოვრების ყველაზე ზენიტ პერიოდში, როცა ვფიქრობდი, რომ კარიერული წინსვლა მქონდა და თავს დამოუკიდებელ ადამიანად ვთვლიდი, 50 თეთრი არ აღმომაჩნდა და ეს იყო პირველი რამ, რაც საკუთარ თავს იმ წამს ვერ ვაპატიე, ამან კი ჩემი ცხოვრების შეცვლა დაიწყო...
მოვყევი ამბავი ლუკაზე და მაყურებელს დავემშვიდობე, ცრემლნარევი “შვიდობით” ყველაზე მძიმე აღმოჩნდა ჩემთვის, ეკრანიდან გავქრი...
მატარებლის ლიანდაგებმა ჯერ საქართველოს დედაქალაქამდე, შემდეგ კი საჰაერო გზამ გერმანიის დედაქალაქამდე მიმიყვანა. ერთ ჩემოდანში ჩავატიე დედა, მამა, უფროსი ძმა და ოჯახის სხვა წევრები, ყველა ჩემი მეგობარი და ამ ჩემოდანშივე ჩაეტია ჩემი პატარა, ზღვისპირა ქალაქი ფოთი...
მობილურ ტელეფონს აქვს ასეთი ფუნქცია - შეგიძლია შენს თავს მისწერო მესიჯი. მიუნხენში პირველად ეს გავაკეთე. ასე დავიწყე საკუთარი თავის შეყვარება და გადავწყვიტე, ის ღამე მეპატიებინა დედას, რომ პური ვერ მივუტანე.
ვწერ :
“გამარჯობა სოფო, ვიცი, რომ მომხდარი გტკივა. ახლა შენი ქვეყნიდან 4 ათას კილომეტრით შორს ხარ და გილოცავ შენი ახალი ცხოვრების დასაწყისს. რა იცი, იქნებ შეძლო და გამოვიდეს, გპატიობ”...
ახლა 2024 წელია, ღამე და ფრანკფურტის ერთ-ერთ ქუჩაზე მხოლოდ ამ სახლიდან ჩანს სინათლე. ვწერ ამბებს, რომელიც ამ 8 წლის განმავლობაში დაგროვდა. იმ ადამიანების ამბებს მოგიყვებით, რომლებიც ჩემამდე ან ჩემს შემდეგ ამ გზას შეუერთდნენ და რეალურ სურათს არასდროს არ აჩვენებენ, რადგან ემიგრაცია მხოლოდ ერთი სიტყვით არის ცნობილი - ფინანსები. არ აჩვენებენ, რადგან ფიქრობენ, რომ ამით არაფერი შეიცვლება, მათი არავის ესმის და მათსა და ყველას შორის მხოლოდ ერთი სასაუბრო ენა არსებობს: “ფული”, “დახმარება”, “გამომიგზავნე”. ფარდის უკან ამოფარებული ჩემი რესპონდენტების მე კარგად მესმის, რადგან იგივე გზაზე მეც ვდგავარ, იმ ადამიანებს კი ვისაც ეს არ გაუვლიათ, რთულია აგრძნობინო, თუმცა მე მაინც ვფიქრობ, რომ მე უნდა ვწერო, მე უნდა მოვყვე და მეც იმას ვაკეთებ, რისთვისაც დავიბადე...
მე გამიცანით და ახლა გაიცანით ის ადამიანები, ვინც ამ 8 წლის განმავლობაში მე გავიცანი. რესპონდენტების სურვილით სახელები შეცვლილია.
ელენე 26 წლის, ავსტრია
გარეუბანში ვცხოვრობდი, დედა პედაგოგია, მამა მუშა, მყავს დაც. ოჯახი თავს მხოლოდ მწირი შემოსავლით ირჩენდა, გვქონდა სესხები. კულინარიის კუთხით ვსწავლობდი, ცოტა ხანი სასტუმროშიც ვიმუშავე და მთელი დღე, ზოგჯერ შესვენების გარეშე, მიწევდა მუშაობ, ამ ყველაფერში კი 400 ლარს მიხდიდნენ, რაც მხოლოდ ტრანსპორტისთვის მჭირდებოდა. თავს ვერ ვირჩენდი, დამატებით ვერსად ვერ დავიწყე მუშაობა და გადავწყვიტე წავსულიყავი. წამოვედი. დედაჩემის სუნი მენატრება და მისი გაკეთებული თბილი სადილი. ბოლოს როდის ვჭამე ცხელი კერძი არ ვიცი. აქ ბევრს ვმუშაობ და დაღლილი, დაქანცული და მონატრებისგან გაბერილი ბალიშს ვესაუბრები. იცით რა მტკივა? სახლში დაბრუნება რომ მინდა, მაგრამ ვიცი, ამას ვერ შევძლებ. რატომ? იმიტომ, რომ ვხედავ, აქ შრომა მიფასდება და მიწევს დათმობა: დედის თბილი ხელებიდან მომზადებული კერძი თუ ემიგრაცია და ვაი, ვაი, რომ ვირჩევ ემიგრაციას. მგონი, ხვდებით ალბათ, ამ ერთი სიტყვის: “ვაი”-ს სიმძიმეს...
შორენა 56 წლის, გერმანია
ორ ოჯახს ვარჩენ, ჩემი ბიჭისა და გათხოვილი გოგონასი. საღამოობით თავი მტკივდება და სანამ გერმანელი ბებია ცხელი წყლის ჭავლით სიამოვნებას იღებს, მე ჩუმად ნაყიდ გერმანულ ტაბლეტს ვსვამ და დასაძინებლად მივდივარ. მთელი დღე ბებიასთან ვარ. ქალი ეტლით გადაადგილდება, მე მისი ტარება და დახმარება მიწევს. მე მას ვყავარ და ის მე.
არასდროს ვუყვები ჩემს ოჯახს, რომ ზოგჯერ თავის გარდა სხვა რამეც მტკივა; არ ვამბობ, როგორ მიფეთქავს გული და ქუჩაში გამვლელებს ოჯახის წევრებს ვადარებ; არასდროს ვეუბნები მათ, რომ განცდებს ტირილამდე მივყავარ, მაგრამ ეს მართლა ასეა. აქ წამოსვლა გადარჩენის ერთადერთი გზა იყო ჩემთვის რადგან ოჯახს ვჭირდები, ვჭირდები არა მარტო დედა, არამედ ფინანსური მხარდამჭერიც და დაძინებამდე გარდამავალ წუთებს შორის სულ ვფიქრობ, ვინ ვარ? დედა თუ...
თინათინი 60 წლის, გერმანია
მგონია სასჯელს ვიხდი. ერთ პატარა სახლში მე და ფრაუ (გვარს ვერ ვიმახსოვრებ, ასაკი მიშლის ხელს) ვცხოვრობთ. ქალი ლოგინადაა ჩავარდნილი და მე მას ვუვლი. მთელი დღე ასე ვარ, უმოძრაოდ, რის გამოც წნევები დამეწყო. სამზარეულოს ფანჯრიდან - ერთი დიდი ხე დგას და ამ ხეს ვუყურებ, ვითვლი ფოთლებს და ვფიქრობ, რომ დეპრესიის მძიმე ფონი მაქვს. ვნანობ აქ წამოსვლას, რადგან ყველა წუთი დავკარგე და მივხვდი, სჯობს გშიოდეს და იყო ახლოს შენს ოჯახთან, ვიდრე აქამდე მიიყვანო თავი. არაფერია ჩემი ცხოვრება დანაზოგის გაგზავნის გარდა, რომელიც სოციალურ ფონს ხმარდება. პრობლემა გვარდება, მაგრამ მე რა მეშველება? დამეხმარები სახლში წასვლაში.
ეკატერინე 45 წლის, გერმანია
თავდაცვის სისტემაში ვმუშაობდი საქართველოში. 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის მონაწილე ვარ. ჩემს თვალწინ გაიარა ყველაფერმა. ექთნის მოვალეობას ვასრულებდი მაშინ და მკვდარ ბიჭებს ვუყურებდი, ვინც თავი სამშობლოს შესწირა. ვტიროდი ჩუმად, რადგან ომის დროს ცრემლის ჩვენება არავისთვის მინდოდა. ქალი ვარ, მაგრამ ღირსეულად ვატარებდი ფორმას, სანამ ერთ დღეს სამსახურიდან არ გამათავისუფლეს. რა უნდა მექნა? წავედი და 5 წელია ზოგჯერ დამცირებასაც ვიტან, მონატრებასაც და დილის ხუთ საათზე ადგომასაც ვუძლებ. ვუძლებ, რადგან ეს ერთადერთი გზაა გადავრჩე და ჩემს გოგონას რომელიც უმამოდ გაიზარდა, დავეხმარო. დავბრუნდები? კი, რადგან ამას ბოლომდე ვერ გავუძლებ, გესმის? ვერ გავუძლებ...
ლილი 58 წლის, იტალია
ემიგრაცია? მხოლოდ მაშინ ვახსენდები ოჯახსაც და ყველას როცა ფული სჭირდებათ, როცა მათ ცხოვრებაში გადამწყვეტი მომენტი დგება და მე ამის გადაჭრა ჩემი დაღვრილი ოფლით შემიძლია.
არავინ მეკითხება როგორ ვარ, მაგრამ ყველა მეკითხება შემოსავლის წყაროზე. როცა ტელეფონი რეკავს მიხარია, მგონია, რომ გავახსენდი მათ ვინც მიყვარს, მგონია, რომ მკითხავენ, ვარ თუ არა კარგად ან ცუდად ან საერთოდ თუ ვარ და მათი პრობლემების მოყოლას იწყებენ.
ემიგრაცია იმედგაცრუებაა იმ ადამიანებისგან ვისგანაც ამას არ ელოდი.
ტელეფონის ეკრანიდან ყველაფერი ლამაზად ჩანს. ჰგონიათ, რომ მარტივია რასაც აქ ჩვენ ვუძლებთ, მაგრამ ალბათ ესეც რჩეულების ხვედრია, ადგე და სხვისი ცხოვრების ხარჯზე შენი ცხოვრება დაივიწყო.
იცი? ბოლოს როდის ვიტირე? საკუთარ თავს, რომ ვკითხე, საყვარელი სუნამო? და პასუხად დუმილი მივიღე.
არ ვიცოდი. არადა მე ქალი ვარ და ჩემს სუნს არავინ გრძნობს.
უცნობი ქალი, ასაკიც უცნობია
მე ემიგრაციაში შვილის გარდაცვალებას მოვესწარი და უკან ამიტომ დავბრუნდი.
წინაც ამიტომ მივდივარ...
ლიკა 34 წლის, გერმანია
9 თვე ველოდებოდით. გოგონა გაჩნდა. გაჩენამდე ერთმანეთს დავშორდით. მარტო დავრჩი.
ლამაზთვალება ფერია თვეების დავტოვე. წამოსვლამდე დედაჩემმა დააძინა, ვერ შევხედე და როცა თვითმფრინავი აფრინდა, ღრიალი ამოვუშვი. ღრუბლებამდე სანამ მივიდოდით ვტიროდი და თითქოს იმ ღრუბლებიდან არც გამოვსულვარ არასდროს. ახლაც იქ ვარ და ახლაც იმაზე მეფიქრება რომ გაიღვიძა როგორ დამიწყო ძებნა, რა იფიქრა, რომ ვერ მნახა. ბავშვები ხომ დედებს გრძნობენ.
და როცა მნახა, თავი ამარიდა, ჩემს დედას გახედა და უთხრა: “დედა, ეზოში გავალ და ვითამაშებ”.
ვუყურებდი შვილს რომელიც დედაჩემს ეძახდა დედას...
ლიკამ თავი დააღწია იმას, რასაც მე ასე ვეძახი: ემიგრაცია - თანამედროვე ტყვეობა.
და მეც ვეძახი, დედაააა, დეეეე, დეეეეეეეეეე...
ეძღვნება დედაჩემს და იმ ქალებს რომლებიც იბრძვიან,
რომლებმაც საკუთარი ცხოვრება დაივიწყეს სხვისი ცხოვრების
გამო და იმ ქალებს, რომლებსაც საყვარელი სუნამო არ აქვთ...
ტექსტი შემუშავებულია კონკურსის "ჩემი გზა ემიგრაციაში" ფარგლებში